VỠ ĐÊ 1945
Năm Ấtt Dậu 14 tháng bảy
Vỡ đê Đìa nước chảy trắng bong
Quan nha đâu có đề phòng
Dân ba phủ huyện mắc vòng phong ba
Lũ Hưng Nhân, lụt Duyên Hà
Tiên Hưng thất bát cạnh là Quỳnh Côi
Biết rằng cơ sự tại trời
Hay quan hà bá muốn chơi hội đồng
Nước lũ chảy mênh mông như bể
Nỗi gian truân khôn siết biết bao
Đình chùa nhà cửa lộn nhào
Lúa đồng ngập nước, cá ngoi lên đường
Trâu nằm võng, lợn trên bể cạn
Chó nhảy lên bàn án bồng con
Ngồi sàn giã gạo bằng lon
Đồ rau bằng gạch, mâm son bằng sàn
Thuyền với bè chèo ngang giữa xóm
Dậm với lờ bì bõm ngoài sân
Gài trai chẳng thiết áo quần
Mỏng dầy đen trắng, muôn phần phô trương
Kẻ chết đuối không nơi vùi dập
Người đẻ con ôm ấp trên bè
Gian truân khốn khổ nhiều bề
Kẻ kêu hết gạo, người thì không no
Trên sàn bục nằm co đói dạ
Đường kiếm ăn đôi ngả tây đông
Con dắt, con bế, theo chồng
Kẻ mang gánh nặng, người bồng con thơ
Bước chân đi bơ vơ ngọn cỏ
Biết nơi đâu trú trọ nương nhờ
Lao xao phố Nối đình Lờ
Sơn Tây Hà Nội chợ Bờ, chợ Thi
Ngao ngán kẻ đi người ở
Gặp phải thời sông nở, cát bay
Nước đâu nước lớn lạ thay
Càng mong cho cạn, càng ngày càng to
Hay nước Phật đưa đò chở mã
Hay ba thần theo ả Mỵ Châu
Hay là Ô thước bắc cầu
Sông Ngâu một dải, mưa ngâu dập dình
Ta đâu tin, trời sinh trời dưỡng
Sẽ có hồi sung sướng phong lưu
Kìa kìa bao lần thuở trước ,
Mười năm chín lụt dân tình khốn thay
Hội Việt Minh gia công cứu tế
Xuất của công ra để hạp long
Sức cho dân chúng đến đông
Một cân gạo cấp một đồng bạc công
Hội Việt Minh ra đình hiếu dụ
Dân phu đều ủng hộ đồng lòng
Đê làm mấy chốc đã xong
Nước đồng chảy sạch ra sông Nhị Hà
Dân vui vẻ gần xa cầy cấy
Chợ buôn bán trở lại bình thường
Cám ơn quan chủ Việt Minh
Ra tay tế độ dân tình mừng vui
Quét sạch giống tanh hôi quấy đục
Mầm Lạc Hồng mát gốc nở hoa
Đồng bào Tổ Quốc chúng ta
Ra sông uống nước nhớ nguồn xa ngành dài
Chèo độc lập khen ai vững lái
Đò kim ngân ta phải vững tay
Cũng rằng Ất Dậu năm nay...
Hưng Nhân, Mạnh thu Ấtt Dậu 1945
Tác giả: Cụ Tú Tài Trần Khắc Cẩn
Nhân dịp về tham dựu Lễ hội kỷ niệm cụm di tích quốc gia đền Lưu Xá, nơi thờ tứ vị Đại Vương Lưu Khánh Đàm, Lưu Khánh Điều, Nguyễn Huy, Nguyễn Kỳ & chủa Báo Quốc năm2015. Ông Trần Ngọc Quang cùng đoàn Lưu Tộc, Nam Định về dự và đã cung cấp cho tôi một số bài thơ viết về Lưu Xá, Hưng Nhân, Duyên Hà, Quỳnh Côi, Thái Bình trước năm 1955 của cha mình là Cụ tú Trần Khắc Cẩn quê xã Mỹ Thắng, tổng Nghi Thức, huyện Mỹ Lộc, tỉnh Nam Định, trước năm 1940 đến năm 1955 Cụ là thầy đồ ở tại nhà cụ Cửu Phóng, dạy học ở khu vực làng Lưu xá, xã Canh Tân, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Chứng kiến nạn lụt năm 1945 làm cho dân tình khổ sở, đình chùa miếu mạo ngập chìm trong nước lũ, trong đó có khu di tích đền Lưu Xá, chủa Báo Quốc. Nay miền Bắc đang bước vào mùa mưa lũ. Tôi xin trân trọng giới thiệu một số bài thơ của Cụ Tú tài Nguyễn Khăc Cẩn.
HS: Lưu Thiên An