Rất mực yêu con

Hai câu chuyện tình yêu đẹp nhưng buồn trong gia đình nghệ sĩ Tố Uyên và cố nhà thơ, nhà viết kịch Lưu Quang Vũ cùng cố nhà thơ Xuân Quỳnh đã được báo chí nhắc đến rất nhiều.

Và từ rất lâu nay, cứ mỗi thứ hai hằng tuần, khán giả lại thấy người con trai nổi tiếng của gia đình - BTV, MC Lưu Minh Vũ - đều đặn, cần mẫn xuất hiện trong game show “Hãy chọn giá đúng phát sóng” trên VTV.

Nghệ sĩ Tố Uyên bảo: “Minh Vũ giống cha như tạc, nhưng tuổi thơ của nó là câu chuyện dài buồn”. Muốn phần nào bù đắp cho những thiệt thòi của đứa con trai duy nhất – kết tinh tình yêu của mình và người chồng mà bà một lòng yêu thương – Tố Uyên chăm con từ trong cả hơi thở, trong mỗi nhịp đập trái tim mình.

Khi Minh Vũ còn nhỏ, mỗi ngày, bà lại nắm tay con dắt đến ngôi trường gần nhà mà con theo học. Khi con đã quen đường, bà để con tự đi, nhưng vẫn đứng từ xa để dõi theo, trông chừng cho con. Người mẹ tận tụy ấy đã không uổng công khi Lưu Minh Vũ sớm tỏ ra là một đứa bé chăm học, thông minh và đặc biệt rất thương mẹ.

Khi mới lên 4 tuổi, tinh thần đảm đang, đỡ đần cho mẹ đã thể hiện rõ khi anh đã biết để mẹ ngủ thêm giấc sau đêm diễn mệt nhọc, một mình chạy đi lĩnh đồ ăn sáng của đoàn, đem về cho mẹ. Ngày ấy, các cô chú nghệ sĩ trong đoàn, ai cũng tấm tắc khen.

Gia đình NS Tố Uyên

Lớn lên, Minh Vũ thường giúp mẹ xếp hàng mua lương thực hoặc xách gạo đi đổi bún ở chợ Hôm, hay đến Tết lại đi mua hàng Tết, tất tưởi xách về cho mẹ. Hồi ấy, căn nhà của mẹ Tố Uyên ở Tô Hiến Thành mới chỉ là nhà cấp bốn, Minh Vũ có thể chạy qua chạy lại với nhà bố Quang Vũ ở phố Huế.

Thừa hưởng gien nghệ thuật từ cha mẹ cũng như được sống trong môi trường của kịch, của phim, của ca hát trong những lần lê la xem mẹ tập vở, niềm vui của Minh Vũ là cùng mẹ đóng kịch, múa hát trong ngôi nhà nhỏ.

Khi lên học cấp III, Minh Vũ có thời gian sống bên nhà nội cho tiện học chuyên văn, trường Hà Nội Amsterdam. Sau đó, anh thi vào trường điện ảnh, học quay phim theo tâm nguyện của bố. Đang học năm thứ hai đại học thì Vũ được cử đi học ở Đức.

Năm 1991, đúng lúc con đi học xa thì ở nhà, nghệ sĩ Tố Uyên xây nhà. Một mình người phụ nữ ấy lo liệu từ giấy tờ đến mua nguyên vật liệu, thuê thợ…

Thương mẹ một mình vất vả, Minh Vũ bỏ học dở chừng để trở về mẹ con bên nhau. Không làm chuyên ngành đã được đào tạo là quay phim, Minh Vũ xin vào làm ở Đài truyền hình Việt Nam rồi sự mẫn cán trong công việc đã khiến anh đứng cầm trịch cho chương trình “Hãy chọn giá đúng” cho đến nay.

Bà mẹ chồng hiện đại

Năm 1999, Minh Vũ xây dựng gia đình. Ở nhiều gia đình, đặc biệt là những gia đình mà người mẹ một mình nuôi con, thì khi con trai đưa bạn gái về ra mắt thậm chí là một cú sốc lớn đối với người mẹ. Bởi khi đó, người mẹ sẽ cảm thấy dường như tình yêu bao lâu nay mình độc quyền dành cho con dường như bị xâm hại, thậm chí có những phản ứng để “tự vệ”.

Còn với mẹ Lưu Minh Vũ, khi anh đưa bạn gái về ra mắt mẹ, với cái nhìn rất thoải mái trong chuyện tình cảm của con cái, nghệ sĩ Tố Uyên bảo: “Con đã yêu và lựa chọn rồi thì ra mắt mẹ chỉ là thủ tục thôi!”.

Một mình sống trong căn nhà 3 tầng nhưng ngay sau khi con trai lập gia đình, nghệ sĩ Tố Uyên cũng không ép các con chung sống cùng mình như “lẽ tất nhiên” đối với rất nhiều bố mẹ chồng khác.

Vì thế, vợ chồng Minh Vũ – Quỳnh Anh dọn đến sống ở căn hộ gần Đài truyền hình nơi anh công tác, đến cuối tuần mới về Tô Hiến Thành thăm mẹ. Khi con dâu sinh cháu, cứ túc tắc hàng ngày, nghệ sĩ Tố Uyên lại đi xe máy đến chăm con dâu, chăm cháu nội, rồi đến tối lại trở về với căn nhà kỷ niệm của mình. Đôi khi, gia đình con trai có việc đột xuất, bà mới ngủ lại nhà các con.

Cứ thế, hai đứa cháu nội lần lượt ra đời, bà vẫn cần mẫn đi về giúp đỡ các con, vừa đảm bảo cuộc sống của riêng mình.

Nghệ sĩ tâm sự: “Sống ở đời, mình hãy tin là mình cư xử tốt với con dâu thì sẽ được đối xử lại như thế. Thời buổi này, có được một người con dâu tốt, đảm đang, biết chăm con, chăm chồng là vượt quá sự mong đợi rồi. Con dâu Quỳnh Anh của tôi không chỉ biết chăm sóc con cái mà việc bếp núc hay lo việc giỗ Tết, nó làm rất tốt!

Ngày nay, công việc xã hội, công việc gia đình của con dâu khá vất vả bởi có quá nhiều việc phải làm, nên để mối quan hệ mẹ chồng - nàng dâu êm đẹp thì người mẹ chồng phải biết giữ mức độ. Không nên bắt ne, bắt nét, đòi hỏi con dâu những điều quá sức của nó, mà hãy luôn cảm thông, chia sẻ thì mối quan hệ ấy không thể nào mà không tốt đẹp được”.

NS Tố Uyên và poster phim Con chìm vành khuyên

Từ kinh nghiệm của bản thân, bà hiểu, cô con dâu nào mới về nhà chồng cũng sẽ rất thích thể hiện với bố mẹ chồng và gia đình chồng những ưu điểm của mình. Nhiều người mẹ chồng chưa để con dâu thể hiện xong đã buông lời chê bai, thậm chí ra sức miệt thị.

Theo nghệ sĩ Tố Uyên, điều này cực kỳ phản tác dụng bởi nó làm tắt phụt ngọn lửa nhiệt tình với gia đình chồng trong lòng con dâu. Chính vì thế, thay vì phản ứng một cách nóng vội, nên cho con dâu cơ hội thể thể hiện, hoàn thiện những điều mà con muốn làm.

Đó có lẽ cũng là bí quyết của bà khiến anh con trai duy nhất của mình chưa từng rơi vào tình huống khó xử - một bên là mẹ, bên kia là vợ.

Từ khi Minh Vũ còn bé đã được mẹ tôn trọng và cho anh tự quyết định các vấn đề cá nhân. Ngày nay, cuộc sống riêng của anh khá ổn định, với hai đứa ngoan ngoãn và một gia đình hạnh phúc thì những gì thuộc về gia đình nhỏ của anh cũng rất được nghệ sĩ Tố Uyên tôn trọng. Với bà, cái gì thuộc phạm trù cái chung thì phải là chung, nhưng cái gì riêng cũng phải rất rõ ràng.

“Nhiều người thấy con trai yêu thương, chiều chuộng vợ thì hậm hực, bực tức rồi đâm ra ghét con dâu, nhưng tôi thì không, thậm chí còn rất mừng nữa. Trong cuộc sống, người đàn ông tốt cứu được cả gia đình, còn người phụ nữ tốt thì sẽ cứu được cả xã hội” - Tố Uyên tâm sự.

Cho con dâu cơ hội

Nghệ sĩ Tố Uyên sống vô tư, xuề xòa. Khi đến nhà bà, có thể thấy bày la liệt ở tầng 1 là những kỷ vật đi cùng năm tháng của gia đình. Bà bảo, nếu tập trung dọn dẹp thì chỉ một loáng là xong, mọi thứ sẽ gọn gàng tinh tươm. Nhưng nếu có việc khác quan trọng hơn thì hẵng để đấy, dọn sau cũng chưa muộn.

Chính nhờ thói quen luôn nhìn mọi việc ở góc tổng thể, bỏ qua những chi tiết nhỏ nhặt trong cuộc sống mà nghệ sĩ chẳng nhớ con dâu từng làm gì khiến mình phiền lòng hay không. Bà bảo: “Đôi khi, trong chuyện chăm cháu thì hai mẹ con cũng có những quan điểm khác nhau.

Nhưng mình là người lớn, mình phải tôn trọng quyết định của các con, và tin vào những kiến thức khoa học mà chúng nó áp dụng để nuôi con”.

Hằng ngày, người nghệ sĩ già tìm nhiềm vui bằng cách dậy sớm tập thể dục, trò chuyện cùng bà con khối phố. Bà đọc sách, làm thơ, viết báo, sinh hoạt ở Hội nhà văn. Nếu không tới thăm các con, các cháu thì nghệ sĩ sẽ thực hiện những sở thích của riêng mình như dạo vài bản đàn vào lúc chiều muộn.

Bà bảo, mình còn khỏe, còn tự lo được cho bản thân mình thì cứ thoải mái sống cho riêng mình. Đến khi nào không thể tự lo cho mình được nữa thì mới làm phiền đến các con.

Chính vì suy nghĩ và tác phong sống độc lập như vậy nên những khi có việc cần đi đâu, nếu Minh Vũ có thể đưa mẹ đi thì tốt, nhưng nếu anh bận bịu thì mẹ anh có thể tự thu xếp. Người già thích tự do, độc lập.

NS Tố Uyên

Nghệ sĩ Thu Uyên tâm sự: “Nếu ở gần con cháu thì tình cảm hơn, nhưng mình còn rất nhiều niềm vui ngoài xã hội, không nên để điều đó ảnh hưởng tới chúng. Tôi chỉ dặn vợ chồng Minh Vũ là các con bận mấy thì bận, vẫn phải nhớ thường xuyên cho cháu về thăm bà để duy trì, phát triển tình cảm bà cháu”.

Còn với con dâu, ngày vẫn phải đi làm, chiều đón con, có nhiều việc phải lo nghĩ… thì bà cố gắng tạo điều kiện tốt nhất cho con phát triển. Nghệ sĩ cũng mong rằng ý kiến của mình tìm được nhiều người có chung suy nghĩ, để cải thiện mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu trở nên tốt đẹp hơn.

Được như vậy thì chính người già cũng bớt suy nghĩ, trầm cảm, mà cuộc sống của người trẻ cũng đỡ đi những mệt mỏi không đáng có.

Tôi ngập ngừng, tiếc nuối nói lời chia tay nghệ sĩ Tố Uyên khi ánh hoàng hôn đã dần tắt trên từng con phố. Nghệ sĩ cười bảo: “Gượm vài phút, cô đàn cháu nghe một bản!”. Nói rồi, nghệ sĩ nhanh nhẹn đến lật khăn phủ trên cây đàn piano ở góc phòng.

Bà chơi bản “Chiều tà”, dáng ngồi thanh thản. Tiếng đàn trầm lắng, âm vang khắp các tầng nhà. Chú mèo tam thể - người bạn nhỏ của nghệ sĩ - nằm im, lim dim mắt như đã quen tận hưởng thứ âm thanh tuyệt diệu này.